Tân Xuân là xã miền núi của huyện Tân Kỳ, cách trung tâm huyện 20 km về phía Tây Bắc. Phía đông giáp xã Nghĩa Đức huyện Nghĩa Đàn. Phía Tây giáp xã Giai Xuân. Phía nam giáp xã Tân Phú, phía Bắc giáp xã Hạ Sơn huyện Quỳ hợp. Tổng diện tích đất tự nhiên 2.045.9ha , trong đó. Đất sản xuất nông nghiệp: 733.9ha, đất lâm nghiệp: 913.4ha, đất phi nông nghiệp: 392.8ha, đất chưa sử dụng: 5.8ha

Dân cư và đời sống kinh tế xã hội

Dân cư:

Trải qua các thời kỳ lịch sử là vùng đất có bề dày truyền thống Văn hóa - Cách mạng. Những thăng trầm lịch sử bằng tinh thần đoàn kết, cần cù chịu khó, cùng nhau chung lưng đấu cật, khai sơn phá thạch, nhân dân Tân Xuân đã biến vùng đất hoang sơ miền sơn cước thành những xóm làng trù phú. Cư dân đầu tiên sinh sống trên vùng đất Tân Xuân là người dân tộc Thổ có gốc từ người Mường - Hòa Bình di cư đến, còn một số có nguồn gốc là người Kinh. Tuy mỗi dân tộc có truyền thống, tín ngưỡng phong tục tập quán mang những nét đặc trưng riêng nhưng cùng thống nhất trong văn hóa Việt.

Năm 1963-1964 thực hiện chủ trương di dân từ miền xuôi lên miền núi để phát triển kinh tế, hàng trăm hộ dân ở huyện Diễn Châu, Yên Thành được đưa lên vùng đất Tân Xuân. Xã Tân Xuân được tách ra từ xã Giai Xuân theo Quyết định số 141-NV của Bộ trưởng Bộ Nội vụ,xã Tân Xuân được Thành lập ngày 15 tháng 4 năm 1967. Lúc mới thành lập xã có 7 xóm, với khoảng 700 nhân khẩu. Trong đó 5 xóm gồm: Kẻ Trang ( nay là xóm Hoàng Trang ), Làng Chè ( xóm Thanh Trà), và Bông Bụt (xóm Xuân Yên), Xuân Dương, Hoàng Xuân chuyển từ xã Giai Xuân huyện Tân Kỳ sang. Xóm Vĩnh Đồng chuyển từ xã Nghĩa Thái huyện Tân Kỳ sang và Xóm Yên Lường ( Trung Lương) chuyển từ xã Nghĩa Đức huyện Nghĩa Đàn sang.

Thực hiện Nghị quyết số: 08/NQ-HĐND ngày 12 tháng 7 năm 2019 của Hội đồng nhân dân tỉnh Nghệ An về việc sát nhập và đổi tên xóm. Hiện nay có các xóm Trung Lương, Xóm Thanh Trà và Vĩnh Đồng sát nhập lấy tên là xóm Vĩnh Thanh. Xóm Hoàng Trang. Xóm Xuân Dương, xóm Xuân Yên và xóm Hoàng Xuân sát nhập lấy tên xóm Yên Xuân. Đến nay (năm 2021) dân số Tân Xuân có trên 5000 nhân khẩu. với hơn 1200 hộ, trong đó đồng bào dân tộc Thổ chiếm 52% dân số.

Đời sống kinh tế - xã hội:

Từ buổi đầu khai hoang lập làng, dân cư sinh sống đầu tiên trên vùng đất Tân Xuân là đồng bào dân tộc Thổ. Họ sống bằng nghề săn bắt hái lượm và trồng ngô, khoai, sắn trên nương rẫy. Đồng thời bà con dân bản còn duy trì nghề truyền thống đan võng gai, nghề bốc thuốc chữa bệnh.

Đến nay nền kinh tế đã có nhiều chuyển biến tích cực

Trong những năm triển khai thực hiện Đề án xây dựng nông thôn mới, bộ mặt nông thôn ở xã đã có sự thay đổi rõ rệt: Hệ thống giao thông, điện, trường học, trạm y tế... được đầu tư toàn diện, cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất phát triển phù hợp, đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao Thu nhập trung bình năm 2021 đạt 39.3 triệu đồng người/năm.

Tỷ lệ hội nghèo( năm 2021) chiếm 1.79%; Làng Văn hóa 5/5 xóm đạt 100%môi trường sinh thái được bảo vệ, hệ thống chính trị cơ sở được tăng cường và ổn định, an ninh trật tự, an toàn xã hội được giữ vững.Đến năm 2018 xã Tân Xuân được UBND tỉnh Nghệ An công nhận xã đạt chuẩn Nông thôn mới và 01 xóm được được công nhận xóm đạt chuẩn nông thôn mới. Năm 2019 được UBND huyện Tân Kỳ công nhận xã đạt chuẩn Văn hóa – Nông thôn mới.

Tiềm năng của địa phương.

Trên địa bàn xã Tân Xuân có những tiềm năng đó là phát triển kinh tế trang trại chăn nuôi đại gia súc, gia trại, nâng cao chất lượng tăng trưởng và sản phẩm có năng lực cạnh tranh đó là “Dê núi-Tân Xuân”. Khai thác đá trắng nhằm phục vụ xuất khẩu. Với tỷ lệ người dân tộc Thổ chiếm 52% dân số là nơi có thể triển khai du lịch cộng đồng nhằm phát huy bản sắc văn hóa bản địa đồng thời nâng cao thu nhập cho nhân dân.